ETKİLİ SUNUM TEKNİKLERİ
Bir konuda, alanda fikir, görüş, bilgi ya da araştırma sonuçlarını büyük, orta boy veya küçük bir topluluğa karşı aktarmak istediğinizde onlara sunum yapmanız gerekecektir. Bu durumda bazı zamanlarda onlarca hatta binlerce kişinin karşısına geçerek anlatmak etkili sunum teknikleri eğitimi çok daha kolay bir hal alabilir.
Bu nedenle gerçekten etkili sunum teknikleri hakkında yeterince bilgiye sahip olmanız lazımdır. Aksi halde başarılı ve kitleleri etkileyecek bir sunum yapma şansınız olmaz. Peki etkili sunum teknikleri nelerden oluşur?
Etkili Sunum Teknikleri Nasıl Uygulanır?
Öncelikle sunum yaparken dikkat edilecek hususlar konusunda bir sıralama yapmak gerekir. Yani etkili sunum hazırlama tekniklerine bağlı kalarak bir içerik oluşturulmalıdır. "Etkili sunum nasıl yapılır?" diye sorulduğunda cevap olarak verilebilecekleri başlıklar halinde özetlersek şöyle sıralanabilir:
1. İlk sırada sunum yaparken insanlarda oluşacak stres ve kaygıları anlayıp çözmek yatacaktır.
İçerik olarak çok iyi bir çalışma yapmış olabilirsiniz ancak sunumu yapacak insanın topluluk karşısında sunum yapmak ya da konuşmak
hususunda sorunları ve kaygıları varsa çoğu zaman başarılı ve verimli bir sonuç ortaya çıkmayacaktır.
Bu nedenle öncelikli olarak insanların topluluk karşısında kaygı ve streslerini yenmeleri için psikolojik destek ve pratik çalışmalar yapılmalıdır. Etkili sunum teknikleri eğitimi kapsamında bu tür çalışmalar yapılır.
İnsanlar bu kaygılarını doğru anlayıp denetleyebildikleri ölçüde etkili sunum yapma teknikleri de başarıya bir adım daha yaklaşacaktır.
2. İkinci sırada ise iyi bir hatip yani konuşmacı olabilmek için geliştirilmesi gereken özelliklerin belirlenmesi gerekir.
İyi sunumlar yapıp anlatmak
istediğinizi insanları sıkmadan net olarak anlamalarını sağlamak için bazı özelliklerinizin gelişmiş olması gerekir.
İnsanları sıkmadan aktardığınız bilgileri anlamalarını sağlamak oldukça zordur. Etkili sunum yapma teknikleri dahilinde karşınızda bulunan
ve sizi dinleyen büyük ya da küçük topluluğun sunduğunuz bilgilere ne kadar ilgi duyduğunu, ne zaman sıkılabileceklerini iyi analiz etmeniz gerekir.
Ayrıca kullandığınız ses tonundan sunumda kullandığınız teknik cihazlara kadar birçok noktada bilgi sahibi olmanız gerekir. Hitap ettiğiniz topluluğu sizi dinlemeye yetecek kadar motive halde tutabilmek için gerektiğinde ilginç bir olay ya da hikaye de anlatabilmeniz gerekir.
3. Üçüncü bölüm sunum için hazırlanmaktır.
-
Bu bölümde yapacağınız sunum için kendinizi hazırlamanız için yapmanız gereken birçok nokta olacaktır. Birçok bilgiyi araştırıp nasıl kullanılacağına karar vermeniz gerekir. "Etkili sunum nasıl yapılır?" diye baktığımızda aslında
hazırlık aşamasının çok çok önemli olduğu görülür.
-
Burada sunumu ne amaçla hazırladığınıza karar verin. Yani bu sunumdan sonra insanlarda nasıl bir düşünce ya da duygu bulutu oluşturmak
istediğinizi net olarak belirleyin. Onları ikna etmeyi mi amaçlıyorsunuz? Ya da bu sunumun nedeni onlara belli bir konuda bilgi aktarmak veya onları
gülüp eğlendirmek mi? Belki de birçok nedenin bir birleşimi de bu sunumun asıl amacıdır.
-
Yapacağınız sunum için bir planlama yapın ve ana içerik ajandası oluşturun. Nasıl bir sunum yapacağınıza bağlı olarak içeriğinde ne
tür bilgi, görsel ya da işitsel malzemenin kullanılacağına karar verin. Nasıl bir akışla ilerleyeceğinizi belirleyin.
-
Sunumda
yer almasını istediğiniz ve aklınızda önemli olarak ilk etapta belirlenenlerin yer alacağı bu taslak ajanda sizin sunumu hazırlarken kılavuzunuz
olacaktır. Bu sayede sunumda gitmek istediğiniz doğrultudan sapmadan ilerleyebilirsiniz.
-
Kullanacağınız teknik donanım hakkında bilgi sahibi olun. Sunum esnasında kullandığınız teknik donanımda yaşanacak bir teknik aksaklık
ya da sizin onları kullanırken yaşayacağınız zorluklar sunumun başarısına gölge düşürebilir.
-
Bu nedenle önceden ne tür teknik donanım kullanacağınıza karar verin ve bu aksam ya da teknolojik aletler hakkında yeterli bilgi ve tecrübeyi edinin. Aksi halde çalışmayan bir alet için bir yardımcı çağırmak ve sunuma
ara vermek zorunda kalabilirsiniz.
-
Sunum
yapacağınız yeri iyice tanıyın. Işığın hangi açıdan geldiğini, yüzünüzün insanlar tarafından nasıl göründüğünü, sesinizin orada yankı yapıp
yapmayacağını ya da net olarak tüm alana gidip gitmeyeceğine bakın. Buna göre ses tonunuzu ve insanlarla olan görsel temasınızı
planlayın.
-
Sizi sunum sırasında dinleyecek olan topluluk hakkında yeterli bilgiye sahip olun. Bu insanların bu alandaki bilgi seviyeleri, ilgi alanları, hassas
oldukları konular ve hangi alanlarda yoğunlaşırsanız dikkatlerini yüksek seviyede tutacağınızı öğrenin.
-
Bu insanlar neden sunum yaptığınız hakkında yeterince bilgilendirilmemişlerse sunumun ne amaçla yapıldığını net olarak onlara detaylı
bir şekilde aktarın.
4. Dördüncü bölüm ise sunumun hazırlanması aşamasıdır.
Bu bölümde sunumunuz için yaptığınız tüm hazırlıklar ışığında hazırlanır. Etkili sunum teknikleri yöntemleri burada da kullanılmalıdır. Her sunumda olduğu gibi burada da bir giriş, gelişme ve sonuç yani özet bölümü olacaktır.
Eğer aklınızda çok iyi bir giriş senaryosu varsa ilk olarak giriş bölümünden başlayabilirsiniz. Aksi halde gelişme bölümünden başlayıp sonrasında giriş ve sonuç kısımlarını hazırlayabilirsiniz.
Bu sayede sunuma nasıl bir girişin ve sonuç bölümünün uygun olabileceğini daha rahat görebilirsiniz.
Gelişme Bölümü Can Alıcı Alandır
Sunum yöntemleri içinde en fazla dikkate alınacak kısımlardan biri de sunumun gelişme bölümünü hazırlamaktır. Eğer doğru hazırlanmamış bir içerik yani gelişme bölümü varsa en iyi sunuş teknikleri bile doğru etkiyi yaratmayabilir.
Bilgilendirmek Ya Da İkna Etmek Sunumu Değiştirir
Gelişme bölümü bu nedenle sunumun yapılacağı kitleye uygun olarak tasarlanıp hazırlanmalıdır. Yani eğer sizi dinleyecek insanları ikna etmek istiyorsanız gelişme bölümü buna göre kurgulanıp hazırlanmalıdır. Aksi taktirde etkili sunum teknikleri asla çalışmayacaktır.
Ya da dinleyici kitlesini bilgilendirmek istiyorsak sunum yapılacak alanla ilgili bilgilendirici bir yapıyı barındırması gerekir.
Etkili sunum teknikleri yöntemleri
dahilinde hazırlanırken en fazla dikkat edilmesi gereken bölüm sunumun gelişme kısmı yani can damarıdır. Burada yapılacak hatalı bir kurgulama genellikle
başarısız bir sunumla sonuçlanır.
Sunumuza Destekleyici Bilgiler Ekleyin
"Etkili sunum teknikleri nelerdir?" diye bakıldığında en önemli kısım olan gelişme bölümüne çeşitli destekleyici bilgi ve materyali de eklemek gerekir.
Destekleyici bilgi ve materyalleri özetleyecek olursak istatistiki veriler, görüntüler, animasyon ve çizimler, konu ile ilgili olarak atıfta
bulunabileceğiniz hikayeler, örnekler, başka yerlerde yayınlanmış bilgi, bilimsel çalışmalar ve sunumlardan alıntılar yer alabilir.
1. Sayılar ve İstatistikler İnandırıcıdır
Sayılar ve diğer istatistiki bilgiler sunumun inanılırlık seviyesini artırır. Böylece insanlar rakamlarla bazı durum ve olayları daha net ve rahat olarak algılama şansı yakalarlar.
Ayrıca rakamlar sunuma bir kesinlik algısı kadar ki bu da insanların burada anlatılmak istenen konuya inanmalarını sağlar. Daha kolay ikna olmalarına neden
olur. Etkili sunum teknikleri dahilinde rakam ve diğer istatistiki bilgilere oldukça sık yer verilir.
2. Çizim, Animasyon ve Örnekler Anlamayı Kolaylaştırır
Sunum içinde kullanılan Çizim, Animasyon ve Örnekler insanların zor ve karmaşık konuları çok daha rahat anlamaları hususunda onlara yardımcı olur. Böylece çok daha zor anlaşılacak bir konu rahatlıkla zihinlerde netleşip yer edinebilir.
3. Çeşitli Hikaye ve Öyküler Ortamı ve Anlatımı Rahatlatır
Etkili sunum teknikleri içinde kalarak oluşturulan gelişme bölümünde anlatılacak çeşitli uzun olmayan hikayeler insanların hem rahat anlamasını hem de ortamın yumuşamasını sağlarlar. Burada dikkat edilmesi gereken can alıcı nokta hikayelerin insanları sıkacak kadar uzun olmamasıdır.
4. Giriş ve Sonuç Bölümleri Doğru Başlatır ve Bitirir
Sunumun gelişme bölümünü etkili sunum tekniklerine bağlı kalarak tamamladıktan sonra buna uygun bir giriş bölümü ve sunumu doğru etki ile
bitirecek bir sonuç bölümü de eklenir. Giriş bölümü gerçekten etkili olmalıdır ki insanların dikkatini tam olarak üzerinize çekebilin.
Aksi bir durumda daha başlangıçta negatif bir pozisyonda sunuma başlamış olursunuz.
Sunumun giriş bölümüne bir soru sorarak, bir anı, fıkra ya da hikaye anlatarak, ya da etkileyici bir realiteyi aktararak
başlayabilirsiniz. Bu ilgiyi sizin üzerinize çekmek için yeterli olacaktır.
Sonuç bölümünde ise sunumda anlatılanları kısaca özetleyip vurucu bir bitiş cümlesi ile bitirin. Kısa ve anlatmak istediğinize atıfta bulunan bir cümle olmalıdır.